SHAFT COUPLING หรือ คัปปลิ้งต่อเพลา หรือ คัปปลิ้งส่งกำลัง
SHAFT COUPLING หรือ คัปปลิ้งต่อเพลา หรือ คัปปลิ้งส่งกำลัง คือ อุปกรณ์ส่งกำลังชนิดต่อตรง ทำหน้าที่ส่งผ่านแรงบิดจากเพลาต้นกำลังสู่เพลาเครื่องจักรโดยไม่มีการทดรอบ ความเร็วรอบของตัวตามเท่ากันกับต้นกำลัง แบ่งเป็น 2 ชนิด
1. FLEXIBLE SHAFT COUPLING
2. RIGID SHAFT COUPLING
1. FLEXIBLE SHAFT COUPLING
คัปปลิ้งส่งกำลังที่พบเห็นทั่วไปจะเป็นชนิดนี้ โดยนอกจากจะส่งกำลังแล้วยังต้องยอมรับการเยื้องศูนย์ ( misalignment )ของเพลาขับและเพลาตามได้ด้วย โดยจะมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับแต่ละชนิดของคัปปลิ้ง ซึ่งมีมากมายหลายแบบเพื่อให้เหมาะกับประเภทของงานต่างๆกัน ดังนี้
1.1 SPIDER COUPLING หรือ RUBBER COUPLING หรือ คัปปลิ้งยาง , ยอยยาง
เป็นคัปปลิ้งที่ใช้ยางเป็นตัวกลางในการส่งกำลัง โดยลักษณะยางเป็นรูป 6 แฉก, 8 แฉก หรือ 10 แฉกแล้วแต่การออกแบบของแต่ละแบรนด์ เหมาะกับงานส่งกำลังทั่วไปที่เป็นการต่อตรงกับมอเตอร์และยังไม่ได้ผ่านการทดรอบให้ช้าลง
ขนาดของคัปปลิ้งยาง นี้ เช่น
HRC70 , HRC90 , HRC110 , HRC130 , HRC150 , HRC180 , HRC230 , HRC280
14 , 19 , 24 , 28 , 38 , 42 , 48 , 55 , 65 , 75 , 90 , 100 , 110 , 125 , 140 , 160 , 180
Shaft Coupling-1
1.2 CROW PIN COUPLING หรือ FLANGE COUPLING หรือ ยอยสลัก
เป็นคัปปลิ้งที่ใช้ยางเป็นตัวกลางในการส่งกำลังเช่นกัน ลักษณะงานก็เหมือนๆกันกับ SPIDER COUPLING คืองานรอบเร็ว ต่อตรงมอเตอร์ เหมาะกับงานทั่วๆไป คัปปลิ้งชนิดนี้ที่ขนาดเพลาเท่าๆกันจะมีขนาดใหญ่กว่าและน้ำหนักมากกว่าแบบสไปเดอร์ แต่การเปลี่ยนลูกยางทำได้ง่ายกว่า
ขนาดของ CROWN PIN COUPLING หรือ ยอยสลัก เช่น
CL100 , CL125 , CL140 , CL160 , CL180 , CL200 , CL224 , CL250
CL280 , CL315 , CL355 , CL400 , CL450 , CL560 , CL630
NK045 , NK005 , NK006 , NK007 , NK008 , NK009 , NK010 , NK012 , NK014
Shaft Coupling-1
1.3 CHAIN COUPLING หรือ คัปปลิ้งโซ่ หรือ ยอยโซ่
คัปปลิ้งชนิดนี้เหมาะกับงานรอบช้า จุดที่ส่งกำลังผ่านการทดรอบมาแล้วเช่นผ่านเกียร์ทดมาแล้ว ตัวคัปปลิ้งแข็งแรง ทนทานและรับแรงบิดได้มากเนื่องจากใช้โซ่เป็นตัวส่งกำลังแต่มีข้อจำกัดที่ความเร็วรอบ คือไม่เหมาะกับงานที่มี
ความเร็วรอบสูงๆ ขนาดของ CHAIN COUPLING คัปปลิ้งโซ่ ยอยโซ่ เช่น
KC4012 , KC4014 , KC4016 , KC5014 , KC5016 , KC5018 , KC6018 , KC6020 , KC6022
KC8018 , KC8020 , KC8022 , KC10020 , KC12018 , KC12022 , KC16018 , KC16022 , KC20018 , KC20022
1.4 GEAR COUPLING หรือ คัปปลิ้งเกียร์ ยอยเกียร์ ยอยเฟือง
เป็นคัปปลิ้งที่ใช้ฟันเฟืองเกียร์เป็นตัวส่งกำลังจึงรับแรงบิดได้มากและด้วยรูปแบบของคัปปลิ้งชนิดนี้ยังสามารถใช้งานที่ความเร็วรอบสูงๆได้ด้วย สำหรับคัปปลิ้งเกียร์ที่เป็นแบบปลอกพลาสติคไนลอน ในกรณีนี้จะไม่ได้เน้นเรื่องแรงบิดมากนักแต่จะเน้นเรื่องการปกป้องเวลาเกิดอุบัติเหตุหรือเกิดเหตุติดขัด ฟันเฟืองที่ปลอกจะรูดไป โดยไม่ก่อให้เกิดความเสียหายต่ออุปกรณ์อื่นๆ
ขนาดของ GEAR COUPLING หรือ คัปปลิ้งเกียร์ ยอยเกียร์ ยอยเฟือง เช่น
10GDE , 15GDE , 20GDE , 25GDE , 30GDE , 35GDE , 40GDE , 45GDE , 50GDE , 55GDE , 60GDE
1010G , 1015G , 1020G , 1025G , 1030G , 1035G , 1040G , 1045G , 1050G , 1055G , 1060G
M14 , M19 , M24 , M28 , M32 , M38 , M42 , M48 , M55 , M65
1.5 GRID COUPLING , TAPER GRID COUPLING
ลักษณะงานบางอย่างมีความสั่นสะเทือน( vibration )หรือการเดินที่ไม่ราบเรียบ ( shock load ) , GRID COUPLING สามารถตอบโจทย์นี้ได้ เนื่องจากรูปแบบการส่งกำลังผ่านขดลวดสปริง จึงทำให้สามารถดูดซับ ทั้ง vibration และ shock load ช่วยให้การส่งกำลังเป็นไปได้อย่างราบเรียบ
ขนาดของ GRID COUPLING , TAPER GRID COUPLING เช่น
1020H , 1030H , 1040H , 1050H , 1060H , 1070H , 1080H , 1090H , 1100H , 1110H , 1120H , 1130H
1140H , 1150H , 1160H , 1170H , 1180H , 1190H , 1200H
1020V , 1030V , 1040V , 1050V , 1060V , 1070V , 1080V , 1090V , 1100V , 1110V , 1120V , 1130V
1140V , 1150V , 1160V , 1170V , 1180V , 1190V , 1200V
1.6 TYRE COUPLING
เป็นคัปปลิ้งที่เน้นเรื่อง absorb vibration โดยเฉพาะ เพราะใช้ยางเป็นตัวส่งผ่าน โดยตัวยางมีขนาดใหญ่ทรงกลมคล้ายล้อรถ ช่วยให้ดูดซับแรงสั่นสะเทือนได้มาก ขนาดของ TYRE COUPLING เช่น
F040 , F050 , F060 , F070 , F080 , F090 , F100 , F110 , F120
F140 , F160 , F180 , F200 , F220 , F250
1.7 DISC COUPLING
เป็นคัปปลิ้งที่รับแรงบิดได้มาก สามารถใช้งานที่ความเร็วรอบสูงได้ และไม่ต้องใช้สารหล่อลื่นใดๆ ตัวคัปปลิ้งฝั่งขับและฝั่งตามยึดติดกันแน่น โดยที่ยังให้ตัวได้และไม่มีระยะคลอน( no backlash ) อีกด้วย ขนาดของ DISC COUPLING เช่น
05S , 10S , 15S , 20S , 25S , 30S , 35S , 40S , 45S , 50S , 55S
05D , 10D , 15D , 20D , 25D , 30D , 35D , 40D , 45D , 50D , 55D
1.8 UNIVERSAL JOINT หรือ ยูจ๊อย หรือ ยอยกากบาก
สำหรับใช้กับจุดที่มีการเยื้องศูนย์มาก ไม่ว่าจะเป็นการเยื้องศูนย์ในแนวมุม ( angular misalignment ) , การเยื้องศูนย์ในแนวขนาน ( parallel misalignment ) , การเยื้องศูนย์ตามแนวแกน ( end float misalignment ) U-JOINT สามารถส่งผ่านได้
1.9 FLUID COUPLING
การส่งกำลังของคัปปลิ้งชนิดนี้ใช้น้ำมันเป็นตัวกลาง ความเร็วรอบของตัวตามจะค่อยๆเพิ่มสูงขึ้นตามความเร็วของน้ำมันที่อยู่ภายในตัวคัปปลิ้ง เหมาะกับลักษณะงานที่จำเป็นต้องออกตัว อย่างนิ่มนวล ค่อยเป็นค่อยไป
1.10 SPACER COUPLING
ในกรณีที่ต้องวางเพลาขับและเพลาตามห่างกันไกล เพื่อความสะดวกในการซ่อมบำรุงหรือเพื่อเหตุผลอื่นใดตามความจำเป็นของผู้ใช้งาน SPACER COUPLING ถูกออกแบบมาเพื่อการนี้ เป็นคัปปลิ้งที่ใช้ส่งกำลังสำหรับเพลาที่วางอยู่ห่างกันไกล
1.11 SERVO COUPLING , ENCODER COUPLING , NO BACKLASH COUPLING , MINIATURE COUPLING
เป็นคัปปลิ้งที่ใช้กับงานที่ต้องการความเที่ยงตรงของตำแหน่ง เช่น encoder , stepping motor , servo motor ตัวคัปปลิ้งถูกออกแบบมาให้ยอมรับการเยื้องศูนย์ได้ในขณะที่ความเที่ยงตรงของตำแหน่งก็ได้ด้วย ตัวคัปปลิ้งไม่มีระยะคลอน ( no backlash , zero backlash ) จึงทำให้สามารถควบคุมตำแหน่งได้ถูกต้อง แม่นยำ
1.12 FLEXIBLE SHAFT COUPLING ชนิดอื่นๆ
เป็นคัปปลิ้งรูปทรงต่างๆ ที่มีผู้ผลิตออกมาสู่ตลาด มีหลักการใช้งานคล้ายคลึงกันคือใช้กับงานทั่วไป ต่างกันเพียงรูปทรงที่ออกแบบมาต่างกันของแต่ละ BRAND เท่านั้น
NORMEX COUPLING
ขนาดของคัปปลิ้ง เช่น 67 , 82 , 97 , 112 , 128 , 148 , 168 , 194
N-EUPEX COUPLING
ขนาดของคัปปลิ้ง เช่น
B58 , B68 , B80 , B95 , B110 , B125 , B140 , B160 , B180 , B200 , B250 , B280
A110 , A125 , A140 , A160 , A180 , A200 , A225 , A250 , A280 , A315 , A350 , A400 , A440 , A480 , A520 , A560 , A610 , A660 , A710
MITSUBOSHI COUPLING , MT COUPLING
ขนาดของคัปปลิ้ง เช่น
MT50 , MT60 , MT70 , MT85 , MT100 , MT125 , MT140 , MT170 , MT185 , MT200 , MT225
NEO-FLEX COUPLING
ขนาดของคัปปลิ้ง เช่น
KR80 , KR95 , KR115 , KR135 , KR160 , KR180 , KR200
1KR-3012 , 5KR-4016 , 10KR-5018 , 15KR-6020 , 20KR-7022 , 40KR-8024 , 50KR-9026
Lovejoy Coupling
ขนาดของคัปปลิ้ง เช่น
AL050 , AL070 , AL075 , AL090 , AL095 , AL100 , AL110
CL095 , CL100 , CL110 , CL150 , CL190
ROTEX COUPLING
ขนาดของคัปปลิ้ง เช่น
14 , 19 , 24 , 28 , 38 , 42 , 48 , 55 , 65 , 75 , 90 , 100 , 110 , 125 , 140 , 160 , 180
BOWEX COUPLING
ขนาดของคัปปลิ้ง เช่น
M14 , M19 , M24 , M28 , M32 , M38 , M42 , M48 , M65
TB WOOD SLEEVE COUPLING , SUREFLEX COUPLING
ขนาดของคัปปลิ้งเช่น
5 , 6 ,7 , 8 , 9 , 10 , 11 , 12 , 13 , 14 , 16
MD COUPLING
ขนาดของคัปปลิ้งเช่น
MD60 , MD80 , MD105 , MD125 , MD160
2 RIGID COUPLING
คัปปลิ้งชนิดนี้ทำหน้าที่ต่อเพลาเพื่อให้ได้ความยาวตามที่ต้องการ การต่อเพลาเป็นลักษณะติดแน่น ไม่มีการให้ตัวใดๆ จุดประสงค์เพียงเพื่อเชื่อมต่อเพลาให้เป็นเส้นเดียวกันเท่านั้น คัปปลิ้งชนิดนี้จึงมีไม่กี่แบบ ไม่หลากหลายเหมือน FLEXIBLE COUPLING
ด้วยชนิดของคัปปปลิ้งที่มีความหลากหลายมากมายหลายแบบ ก็เพื่อให้เหมาะกับลักษณะของงานที่มีความหลากหลายแตกต่างกันไป การเลือกขนาดและชนิดของคัปปลิ้งให้เหมาะสมกับการใช้งาน จะช่วยให้การส่งกำลังเป็นไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ ไม่เกิดปัญหา และอายุการใช้งานก็จะยาวนาน